Decyzje

Podejmowanie decyzji

Twoje decyzje dotyczą czterech obszarów: rynku ziemi, krów, zboża oraz inwestycji. Ustalasz swoją ofertę kupna i sprzedaży poszczególnych dóbr w zależności od ceny, decydujesz o tym, ile ziemi przeznaczyć pod uprawy, a ile na hodowlę oraz ile zboża i bydła sprzedawać na rynku lokalnym, a ile na rynku eksportowym.

Swoją ofertę kupna i sprzedaży na rynku lokalnym możesz określić wpisując ilości w polach pod odpowiednimi cenami lub wykorzystując zielone i czerwone strzałki. Liczby dodatnie określają ile sztuk danego dobra chcesz kupić po danej cenie, a liczby ujemne to twoja oferta sprzedaży. Na poniższym przykładzie gracz ustalił, że:

• po cenie $26 i $28 chciałby kupić 3 sztuki,
• jeśli cena będzie $30 to nie chce ani kupić, ani sprzedać,
• po cenie $32 i $34 oferuje sprzedaż 1 sztuki.

Logiczne jest, że im niższa cena, tym więcej chcesz kupić, a im wyższa cena tym więcej jesteś gotów sprzedać. Dlatego oferta powinna być malejąca względem ceny.

Inne decyzje podejmujesz poprzez zaznaczenie odpowiednich pól lub wybranie jednej z opcji. Na arkuszu gry znajduje się wiele podpowiedzi i wyjaśnień, wyświetlanych po najechaniu kursorem na odpowiednie ikonki.

Rynki

Cena rynkowa ustalana jest poprzez konfrontację ofert wszystkich graczy oraz mieszkańców. Krzywe popytu i podaży przedstawiane są na wykresie, a cena wyliczana jest tak, by zapewnić możliwie największy obrót (wg ilości a nie wartości).
Poniższa tabela ilustruje przykładową sytuację na rynku ziemi i sposób ustalenia ceny rynkowej:

Jak widać największy obrót występował przy cenie $200 i taka cena została ustalona przez rynek. Jednakże ze względu na nadwyżkę podaży nad popytem, nastąpiła redukcja ofert sprzedaży aż o 44%. Dlatego rząd sprzedał tylko 18 działek zamiast oferowanych 33 (realizacja oferty wyniosła 33 x (100%-44%) = 18,48 co po zaokrągleniu daje 18), zaś mieszkańcy sprzedali 2 działki z oferowanych 3. Gracze kupili tyle działek, ile zamierzali. Jednakże, gdyby to popyt przeważał nad podażą (dla nowej ceny rynkowej), nastąpiłaby redukcja zakupów i kupiliby oni mniej w stosunku do składanej oferty o wartość stopy redukcji (wynik jest zaokrąglany do wartości całkowitych). (zobacz przykłady sytuacji nietypowych w pliku: algorytmy.xls w zakładce 'cena')

Popyt na rynku zboża, mięsa, mleka i wełny tworzą głównie mieszkańcy miasteczka. Co roku każdy mieszkaniec chciałby konsumować 6 worków zboża, 8 funtów mięsa i 25 galonów mleka (lub 25 funtów wełny w miastach, gdzie zamiast krów występują owce). Za zakupione towary mieszkańcy płacą gotówką, którą zarabiają dzięki pracy na farmach graczy oraz sprzedaży ziemi i własnej produkcji (mieszkańcy też produkują żywność) na rynku lokalnym. Gotówka krąży więc w obiegu zamkniętym, a jedyny jej przypływ lub wypływ następuje dzięki eksportowi lub importowi.

Rynek ziemi: przy rozpoczęciu rozgrywki dużo ziemi jest w posiadaniu rządu USA. Jest ona w całości wystawiana na sprzedaż po określonej cenie . Stroną sprzedającą są też mieszkańcy miasteczka - ich podaż jest jednak niewielka i zależna od ceny . Oprócz określenia swojej oferty kupna i sprzedaży, ważną decyzją jest ustalenie, ile działek ziemi gracz chce przeznaczyć na hodowlę. Pozostała ilość zostanie automatycznie przeznaczona pod uprawy zboża. Im więcej ziemi przeznaczysz na hodowlę, tym więcej mleka będą dawały twoje krowy i więcej krów będzie się rodziło. Na każdej działce przeznaczonej na pastwiska paść się może maksymalnie 30 krów (po przeliczeniu eksportu) - większa ilość będzie padała w wyniku niedożywienia. Natomiast jeśli nie przeznaczysz żadnej działki na pastwiska, to produkcja mleka wyniesie zero, a wszystkie krowy pozdychają. Mieszkańcy miasteczka przeznaczają zawsze połowę swoich ziem na hodowlę a drugą połowę na uprawy.

Rynek bydła: w zależności od miasteczka w grze występują krowy lub owce, jednakże w obu przypadkach zasady i algorytmy są niemal takie same. Dla uproszczenia piszemy tu głównie o krowach. Dają one mleko i są źródłem mięsa. Można je kupować oraz sprzedawać na rynku lokalnym a także eksportować na rynek dużego miasta. Ważnym czynnikiem jest zagęszczenie krów na pastwiskach - im mniej krów przypada na jedno pastwisko, tym większa jest ich produktywność . Wskaźnik produktywności określa jaka jest rzeczywista produkcja mleka w stosunku do wartości nominalnej (75 galonów mleka rocznie na krowę) jak również ile nowych zwierząt faktycznie rodzi się w stosunku do wartości nominalnej (15% liczebności stada) . Owce różnią się od krów tym, że dają nominalnie 2 razy mniej wełny niż krowy mleka oraz 2 razy mniej mięsa. Jednocześnie potrzebują 2 razy mniej pasterzy, przy 2 razy większym zagęszczeniu mają taką samą produktywność i rozmnażają się 2 razy szybciej.

Rynek mięsa i mleka: ilość wyprodukowanego mięsa zależy od ilości krów, które przeznaczysz na ubój. Każda krowa może być przerobiona na 200 funtów mięsa. Mieszkańcy na rzeź przeznaczają 10% krów (lub 20% owiec). Natomiast ilość wytworzonego mleka zależy od ilości krów oraz liczby pastwisk - im więcej działek przeznaczasz na hodowlę, tym lepiej odżywione są twoje krowy i mają wyższą produktywność, czyli dają więcej mleka. Nowo urodzone krowy przez pierwszy rok nie dają mleka, a krowy eksportowane dają mleko tylko przez połowę roku (od września do marca). Wyprodukowane na twojej farmie mięso i mleko zostaje w całości sprzedane na rynku lokalnym, gdyż szybko się psuje i nie może być przechowywane. Cena rynkowa ustalana jest automatycznie - zależy od podaży na rynku oraz od ilości mieszkańców .

Rynek zboża: każda działka, nie przeznaczona przez ciebie na hodowlę, jest automatycznie przeznaczana pod uprawy zboża. Podobnie jak w przypadku bydła, jest kilka uprawianych roślin w zależności od miasteczka. Są to: pszenica, ryż, kukurydza i bawełna. Oprócz nazwy uprawianej rośliny miasteczka różnią się żyznością gleb - z jednej działki można pozyskać od 65 do 110 worków zboża. Rozpoczynasz grę nie mając spichlerza - dlatego po skończonych żniwach musisz całe zboże sprzedać: albo na rynku lokalnym, albo eksportowym. Zaznaczając eksport całego zboża możesz złożyć swoją ofertę zakupu lub sprzedaży na rynku lokalnym (ponieważ sprzedaż eksportowa następuje po ustaleniu transakcji na rynku lokalnym), natomiast jeżeli nie masz zaznaczonego eksportu, to całe twoje zboże będzie sprzedane na rynku lokalnym . Jeżeli wybudujesz spichlerz, będziesz mógł przechowywać zboże między kolejnymi zbiorami. Miej jednak na uwadze, że zboże w spichlerzu wyceniane jest wg. 75% ceny na rynku lokalnym, a jednocześnie 5% zapasów kukurydzy, ryżu i pszenicy zjadają myszy. Ilość zboża oferowana przez mieszkańców miasteczka zależy od ilości zboża przez nich wyprodukowanego oraz od poziomu zapasów w spichlerzu miejskim, natomiast popyt zgłaszany przez mieszkańców jest proporcjonalny do liczby ludności (dokładne zależności podane są w pliku algorytmy.xls).

Rynek pracy: do pracy na swojej farmie zatrudniasz mieszkańców miasteczka. Jeden pracownik jest w stanie uprawiać zboże na dwóch twoich działkach, natomiast ilość pracowników potrzebnych przy hodowli wynosi pierwiastek kwadratowy z pogłowia krów (gdy liczba pracowników nie jest całkowita, to znaczy, że zatrudniasz kogoś na niecały etat). Co roku do miasteczka napływają nowi imigranci. Ich ilość może być większa lub mniejsza w zależności od tego, czy w miasteczku potrzebni są nowi pracownicy czy wręcz przeciwnie. 1/3 imigrantów powiększa rzeszę bezrobotnych. Wysokość płac zależy od wielkości bezrobocia (im mniejsze bezrobocie tym wyższe płace, bo trudniej znaleźć pracowników) oraz od zmiany cen rynkowych (wzrost cen pociąga za sobą wzrost płac). Rynek pracy przeliczany jest automatycznie - ilość pracowników jest dostosowywana do twoich potrzeb, a płaca ustalana na poziomie rynkowym .